Eigenaarschap binnen daltononderwijs geeft de ruimte en het proces aan waarbinnen je kennis, vaardigheden en gedragingen eigen kan maken. Dat eigen maken gaat soms gemakkelijk, soms kost het je veel moeite en oefening en je kan er ook achter komen dat het niet haalbaar is om het je eigen te maken.
Een olifant kan ook niet in de boom klimmen. Het is de opdracht aan elke daltonleerkracht om de leerling alle ruimte en tijd te geven om het proces van eigen maken aan te gaan aan de hand van het ritme en de voorkeur van de leerling. Je leert als je er klaar voor bent. Dat kan door het ontvangen van een duidelijke instructie, de kunst van afkijken of door samenwerking. Het resultaat hiervan is feitelijk “de hele dag dalton”, waarbij de leerling komt tot een door hem of haar gewenste invulling. Dit proces wordt alleen onderbroken door een gewenste instructie of door een groepsactiviteit.
“Eigenaarschap is de mate waarin de leerling verantwoording neemt voor zijn leerproces”
Eigenaarschap van leren is een complex begrip dat nauw verweven is met een aantal andere begrippen zoals motivatie, betrokkenheid, zelfsturing en metacognitieve vaardigheden (executieve functies). Waar leerlingen vroeger de rol hadden van passieve ontvangers, hebben zij nu een veel autonomere rol. Het betekent dat leerlingen actief de omstandigheden van hun eigen leerproces mede bepalen. Een voorwaarde hiervoor is dat de leerling ervan overtuigd is dat zijn eigen gedrag ertoe doet tijdens het leren. Het gaat om een actieve betrokkenheid vanuit de leerling zelf.
In de praktijk
Eigenaarschap op de Kingschool betekent dat kinderen binnen bepaalde momenten en grenzen keuzes mogen maken waar ze mee willen oefenen. Door de vele gesprekken die een leerkracht met de leerling heeft wordt samen ontdekt waar de leerling in wil groeien. Dat kan voor een kleuter het leren knippen van een rondje zijn tot het oefenen van het metriek stelsel voor een leerling uit groep 8. Eigenaarschap vergt zelfkennis, doorzettingsvermogen en motivatie. Daarnaast is het belangrijk dat de leerling weet dat hij of zij zelf keuzes heeft, maar altijd wordt gesteund (gecoacht) door de leerkracht. Samen gaan ze een eigenaarschapsproces aan!
